Η 16η Σύνοδος Αντιπρυτάνεων Οικονομικών, Προγραμματισμού και Ανάπτυξης που έλαβε χώρα την Τετάρτη 21 /4/2021, στο πλαίσιο της 96ης Συνόδου Πρυτάνεων και Προέδρων Δ.Ε. Ελληνικών Πανεπιστημίων (21-23/4/2021), διατύπωσε εισηγήσεις προς τη Σύνοδο Πρυτάνεων για μία σειρά σημαντικών θεμάτων. Στη συνέχεια απαριθμούνται τα θέματα αυτά και συνοψίζονται τα κύρια σημεία των εισηγήσεων.
1. Εσωτερικός Έλεγχος
Η Σύνοδος Αντιπρυτάνεων, κατόπιν της αναλυτικής παρουσίασης της διαδικασίας του εσωτερικού ελέγχου και του Νόμου 4795/2021, από τον Γενικό Επίτροπο και Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου κ. Ιωάννη Σαρμά και από τον Διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας κ. Μπίνη, αποφάσισε:
1. Την επιτάχυνση των διαδικασιών για τη σύσταση και την οργάνωση των Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου στα Πανεπιστήμια.
2. Την αποδοχή της συνεργασίας με την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, η οποία δεσμεύθηκε να παράσχει βοήθεια προς τα ΑΕΙ σε θέματα τεχνογνωσίας και εκπαίδευσης των στελεχών τους (εγγραφή των ιδρυμάτων στο Δίκτυο Εσωτερικών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, διοργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων μέσω ΕΚΔΔΑ, σύσταση ομάδας εργασίας στελεχών των ΑΕΙ και της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας).
2. Συμβάσεις Καινοτομίας – Πράσινες Συμβάσεις
Πραγματοποιήθηκε ενημέρωση από τον Γενικό Διευθυντή Δημοσίων Συμβάσεων κ. Τζανετόπουλο και την Προϊσταμένη του Τμήματος Ελέγχου Τεχνικών Προδιαγραφών για την προμήθεια αγαθών, του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Αναστασία Ζαχαροπούλου, για τις συμβάσεις καινοτομίας και τις πράσινες συμβάσεις.
Οι συμβάσεις καινοτομίας αποσκοπούν στην κάλυψη των αναγκών του Δημόσιου Τομέα με την προμήθεια καινοτόμων αγαθών και υπηρεσιών που προσφέρουν οι επιχειρήσεις. Οι συμβάσεις καινοτομίας χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ποσοστό από 30% έως 90%. Ως πράσινη δημόσια σύμβαση ορίζεται η διαδικασία όπου οι αναθέτουσες αρχές επιδιώκουν να προμηθευτούν αγαθά, υπηρεσίες και έργα με μειωμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους.
Η Σύνοδος των Αντιπρυτάνεων προτείνει σειρά ενεργειών για την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν (σεμινάρια για στελέχη των ΑΕΙ, διασύνδεση με ΑΕΙ του εξωτερικού, καταγραφή κοινών αναγκών σε αγαθά και υπηρεσίες), και ορίζει επιτροπή αποτελούμενη από τους κ.κ.: Χαράλαμπο Μπιλλίνη, Χαράλαμπο Φείδα, Ιορδάνη Χατζηπαυλίδη, Θρασύβουλο Μανιό και Φώτη Μάρη, για να καταθέσει σχετική εισήγηση
3. Η συμβολή των κοινοτικών πόρων στην ανάπτυξη των Πανεπιστημίων μέσω ΕΣΠΑ και Ταμείου Ανάκαμψης
Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Δημήτριος Σκάλκος, παρουσίασε το θέμα της οικονομικής ανάταξης της χώρας μετά την πανδημία με τη συμβολή των κοινοτικών πόρων, με έμφαση στις δυνατότητες που παρέχονται στα Ελληνικά Πανεπιστήμια. Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας εστιάζει σε 4 πυλώνες δράσεις: την πράσινη μετάβαση (6 δισ. Ευρώ), την ψηφιακή μετάβαση (2 δισ.), την απασχόληση, κοινωνική συνοχή και ανάπτυξη δεξιοτήτων (5, δισ. ) και τις ιδιωτικές επενδύσεις (4,8 δισ.).
Η Σύνοδος των Αντιπρυτάνεων προτείνει αύξηση του προϋπολογισμού του ΕΣΠΑ για τα ΑΕΙ, δέσμευση συγκεκριμένου ποσού από το Ταμείο Ανάκαμψης ώστε να υποβληθούν από τα ΑΕΙ προτάσεις και να ενταχθούν ώριμα έργα (πχ δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης στον πυλώνα πράσινης ανάπτυξης). Για το σκοπό αυτό εξουσιοδοτούνται οι κ.κ. Χαράλαμπος Μπιλλίνης, Χαράλαμπος Φείδας, Ιορδάνης Χατζηπαυλίδης, Γεώργιος Ιορδανίδης, Φώτης Μάρης και Δημήτριος Τούσουλης να διερευνήσουν τις παραπάνω δυνατοτήτων και να υποβάλουν σχετική εισήγηση στην επόμενη Σύνοδο Αντιπρυτάνεων.
4. Ο θεσμός των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα
Πραγματοποιήθηκε παρουσίαση του θεσμού των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα από τον Γενικό Γραμματέα Ιδιωτικών Επενδύσεων & Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), κ. Ορέστη Καβαλάκη και από τον κ. Νικόλαο Σέργη, Αναπληρωτή Προϊστάμενο Αυτοτελούς Τμήματος Παρακολούθησης & Εκτέλεσης Συμβάσεων Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Η Σύνοδος των Αντιπρυτάνεων αναγνωρίζει τη συμβολή των ΣΔΙΤ στην ανέγερση φοιτητικών εστιών και άλλων κτηριακών εγκαταστάσεων των Πανεπιστημίων και θεωρεί ότι μπορούν να αποτελέσουν ένα χρήσιμο και αποτελεσματικό χρηματοδοτικό εργαλείο για την ανάπτυξη τέτοιων δράσεων.
5. Το Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΥΠΑΙΘ στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης
Πραγματοποιήθηκε ενημέρωση από τον κ. Τρυφωνόπουλο, Προϊστάμενο του Τμήματος Κατάρτισης Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, σχετικά με το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (Ε.Π.Α.) και συγκεκριμένα για το Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΥΠΑΙΘ καθώς και τις διαδικασίες μετάβασης από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων σε αυτό.
Η Σύνοδος των Αντιπρυτάνεων Οικονομικών, Προγραμματισμού και Ανάπτυξης προτείνει την παράταση της ημερομηνίας έναρξης του Ε.Π.Α. και την αύξηση του προϋπολογισμού του Υπουργείου Παιδείας για τα ΑΕΙ.
Σε συνέχεια εισήγησης του Αντιπρύτανη κ. Μανιού, ο οποίος παρουσίασε την εμπειρία του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου στην αξιοποίηση εργολαβιών συντήρησης υποδομών και πρασίνου, η Σύνοδος προτείνει να παραμείνουν ως επιλέξιμες δαπάνες στο Ε.Π.Α. οι εργολαβίες συντηρήσεων των υποδομών των Πανεπιστημίων.
6. Διάφορα Οικονομικά θέματα
Ο Αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ κ. Τούσουλης, παρουσίασε την εμπειρία που αποκτήθηκε και τις ενέργειες στις οποίες έχουν προβεί για την ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων. Μια σημαντική πρόταση που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί προς όφελος των Πανεπιστημίων είναι οι «Ενεργειακές κοινότητες» (Νόμος 4513/2018), όπου δίνεται η δυνατότητα στα Ιδρύματα να γίνουν τα ίδια παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας. Η Σύνοδος των Αντιπρυτάνεων προτείνει ειδική πρόσκληση χρηματοδότησης της ενεργειακής αναβάθμισης των κτηρίων τους.
Παρουσιάστηκε εισήγηση (Επιτροπή: Βασιλική Κουζιώρτη, Α.Π.Θ, Αγγελική Παπαζάχου, Ε.Κ.Π.Α., Άννα Μπενιουδάκη, Πολυτεχνείο Κρήτης) για το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα κληροδοτήματα και τις αναγκαίες αλλαγές για την αποτελεσματικότερη διαχείριση και αξιοποίησή τους. Η Σύνοδος των Αντιπρυτάνεων εισηγείται την πλήρη υιοθέτηση της πρότασης της επιτροπής και προώθησή της στα αρμόδια Υπουργεία.
Επαναδιαπιστώθηκε ότι η συνεχώς μειούμενη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων την τελευταία δεκαετία, έχει οδηγήσει τα ιδρύματα σε δυσκολία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, σε αδυναμία κάλυψης ακόμη και των ανελαστικών δαπανών που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία τους.
Απαιτείται η ενίσχυση των Οικονομικών και Τεχνικών Υπηρεσιών των ΑΕΙ με εξειδικευμένο προσωπικό και η προσφορά προγραμμάτων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης για την προσαρμογή στην εποχή της Κοινωνίας της Πληροφορίας και στους νέους κανόνες και πρότυπα που ορίζει η νομοθεσία.
