Γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Δασών 2025 και μοιραζόμαστε μαζί σας την ψηφιακή έκδοση για την επιστημονική ημερίδα ‘Σχεδιάζοντας Διαδρομές Πολιτισμού’, που έλαβε χώρα στον Βόλο το Νοέμβριο του 2023.

ΗΜΕΡΙΔΑ Σχεδιάζοντας Διαδρομές Πολιτισμού [LINK]

ΤΕΥΧΟΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΩΝ ΗΜΕΡΙΔΑΣ [LINK]

Με αφορμή την 6^η Πανελλήνια Συνάντηση Μονοπατιών, που διοργανώθηκε στις Μηλιές του Πηλίου στα τέλη Νοεμβρίου 2023 από την Ερευνητική Μονάδα Δομικών Κατασκευών του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, η επιστημονική ημερίδα ‘Σχεδιάζοντας Διαδρομές Πολιτισμού’ επιχείρησε να διερευνήσει στρατηγικές, πρακτικές και εργαλεία σχεδιασμού πολιτιστικών διαδρομών, έτσι όπως αυτά παρουσιάζονται στην θεωρία και την πράξη, στην ελληνική και τη διεθνή πραγματικότητα. Η πρωτοβουλία αποτυπώνει το σύνθετο δίκτυο παραγωγής αυτού του προϊόντος, αποτελεί ένα βήμα για να παρουσιαστεί και να συζητηθεί ένα εύρος σχετικών προσεγγίσεων, υπογραμμίζοντας τις διεπιστημονικές συνέργειες και τα επιστημονικά πεδία που θεραπεύουν ενεργά αυτό το γνωστικό αντικείμενο, και ανιχνεύει, τέλος, προοπτικές διαλόγου ανάμεσα σε πρόσωπα και φορείς που δραστηριοποιούνται στο πεδίο αυτό.

Με την ευκαιρία αυτή, σας προσκαλούμε να επισκεφτείτε και την ανανεωμένη ιστοσελίδα της 6^ης Πανελλήνιας Συνάντησης Μονοπατιών, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τις πολιτιστικές και πεζοπορικές δράσεις του τετραήμερου. Κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων, στους φιλόξενους χώρους του Εξωραϊστικού Πολιτιστικού Συλλόγου «Γρηγόριος Κωνσταντάς» και του Γυμνασίου Μηλεών, περισσότερα από 150 άτομα απ’ όλη την χώρα, είχαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν την εμπειρία τους, να ανταλλάξουν καλές πρακτικές, να μοιραστούν προβληματισμούς, να συζητήσουν προοπτικές για το δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών στην Ελλάδα, τις σχετικές δράσεις, θεσμούς και πρωτοβουλίες. Με οδηγό την τοπική πεζοπορική κοινότητα, η οποία αγκάλιασε το εγχείρημα, οι συμμετέχοντες περπάτησαν σε επιλεγμένες διαδρομές, παίρνοντας μαζί τους τις ομορφότερες εικόνες από την φύση, την ιστορία και τον πολιτισμό της περιοχής, στέλνοντας το πιο αισιόδοξο μήνυμα για το Πήλιο, το τοπίο και τον τόπο.

6^Η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ [LINK]

Κ α λ έ ς   δ ι α δ ρ ο μ έ ς   ν α  έ χ ο υ μ ε !

Εκ μέρους της οργανωτικής επιτροπής

Μαρία Βροντίση, Καθηγήτρια, Τ.Α.Μ. Π.Θ.

Κατερίνα Χατζηκωνσταντίνου. Εντεταλμένη Διδάσκουσα, Τ.Α.Μ. Π.Θ.

Με την πεζοπορία να αναδεικνύεται, στην post-covid εποχή, ως μία από τις πιο δημοφιλείς μορφές ήπιας αναψυχής, σε περιαστικές περιοχές ή σε εξωτικά μέρη, η (πεζοπορική) διαδρομή πολιτισμού έχει τη δυναμική να αποτελέσει ένα προϊόν με σημαντικό αποτύπωμα. Το εύρος των θεματικών, των μέσων, των μορφών, των προσεγγίσεων και του πλαισίου που παρατηρούνται, αποκαλύπτει ένα προϊόν σχεδιασμού με σύνθετο χαρακτήρα και πολυδιάστατες αναφορές. Και κατ’ επέκταση, προτάσσει ένα ιδιαίτερο πεδίο σχεδιασμού για την ανάδειξη του τόπου και του τοπίου, με υψηλές απαιτήσεις, αλλά και ανάλογες προοπτικές. Πρόκειται για ένα πεδίο, όπου η αρχιτεκτονική, και δη η αρχιτεκτονική εκπαίδευση, με την σταθερή αναφορά και στον χώρο και στον πολιτισμό, και τις διαχρονικές πρακτικές σε δράσεις εξωστρέφειας και βιωματικές προσεγγίσεις, έχει λόγο να είναι παρούσα, τόσο με τον νέο απόφοιτο, όσο και τον ώριμο ερευνητή. Σε μια χρονική στιγμή, όπου ο τουρισμός αφενός προτάσσεται ως βασικός μοχλός οικονομικής ανάπτυξης, αφετέρου αναφέρεται ως ανατρεπτικός παράγοντας κρίσιμων ισορροπιών, η συζήτηση γύρω από ανάλογες πρακτικές σχεδιασμού έρχεται στο προσκήνιο.

Τι είναι μια διαδρομή πολιτισμού?

Σε ποια στοιχεία του πολιτισμού και του τόπου αναφέρεται?

Ποιες μεθοδολογίες και εργαλεία εφαρμόζονται κατά το σχεδιασμό της;

Ποιες οι κυρίαρχες, ή και οι αποκλίνουσες, θεματικές, πώς γίνεται η επιλογή?

Τι συγκροτεί εν τέλει την πολιτισμική ταυτότητα ενός τόπου?

Επιχειρώντας να πλαισιώσει τον διάλογο για την εθνική στρατηγική για τα μονοπάτια στην Ελλάδα στο πλαίσιο της 6^ης Πανελλήνιας Συνάντησης Μονοπατιών, η ημερίδα εστίασε στην πεζοπορική διαδρομή ως φορέα-δεξαμενή πολιτισμού. Από τις ατραπούς της Αρχαίας Ελλάδας έως τα καλντερίμια της Οθωμανικής περιόδου, από την Εγνατία Οδό των στρατευμάτων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έως τη Βλαχόστρατα των κτηνοτρόφων της Τουρκοκρατίας, κάθε οδικό δίκτυο καθρεφτίζει την κοινωνία που το παράγει και το χρησιμοποιεί. Αμαξήλατες ή ημιονικές οδοί, φαρδιές στράτες ή στενά καλντερίμια, σκυρόστρωτα, λιθόστρωτα ή απλά χωμάτινα, τα μονοπάτια αποτελούν ένα συνεκτικό ιστό ανεξίτηλων διαδρομών στον χώρο, τον χρόνο και τον πολιτισμό, θεματοφύλακες της ανθρώπινης δραστηριότητας δια μέσου των αιώνων. Πέραν από ίχνος στον χώρο - απόσπασμα μιας κάποτε απαραίτητης υποδομής, είναι μαρτυρία - δοχείο κοινωνικών πρακτικών, είναι ιστορική και συλλογική μνήμη - καθρέφτης μιας χωροταξικής οντότητας, διοικητικής οργάνωσης και κοινωνικοπολιτικής συγκρότησης. Και ως τέτοια, τα δίκτυα μονοπατιών κάθε τόπου αποτελούν – παραφράζοντας την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Τοπίο – αναπόσπαστο στοιχείο της φυσικής και πολιτιστικής του ταυτότητας και κληρονομιάς. Και είναι αυτή ακριβώς η άυλη διάσταση που μπορεί, αντιστρόφως, να γίνει πολύτιμο εργαλείο για την προστασία και ανάδειξη της υλικής τους υπόστασης. 

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ

ma[K]e _ Ερευνητική Μονάδα Δομικών Κατασκευών | Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Παν. Θεσσαλίας

Η Ερευνητική Μονάδα Δομικών Κατασκευών ma[K]e του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας είναι ομάδα εργασίας που κινείται από την θεωρία στην πράξη. Μελετά και υλοποιεί αρχιτεκτονικές κατασκευές μικρής κλίμακας, καλλιεργώντας τον πειραματισμό και την εφαρμοσμένη έρευνα, τις συνέργειες και τη διεπιστημονικότητα. Την τρέχουσα περίοδο (2018-2025), η ομάδα έχει εστιάσει στο πιλοτικό ερευνητικό έργο Narrative Trails | Αφηγηματικές Διαδρομές, με αντικείμενο το σχεδιασμό θεματικών διαδρομών και το συντονισμό δράσεων πεδίου, μέσα από τις οποίες αναδεικνύονται στοιχεία της πολιτισμικής ταυτότητας του Πηλίου, του τόπου και του τοπίου, συνδέοντας την άυλη πολιτισμική κληρονομιά με στοιχεία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. 

• visit us on the web:         https://omadakblog.wordpress.com/  
• check-out our stories:    https://makrinitsa.trails.arch.uth.gr/ 
• follow us on instagram: gr.trails.network | ma.lkl.e

• contact us:                          omadak [at] gmail.com (omadak[at]gmail[dot]com)  | maKe [at] uth.gr (maKe[at]uth[dot]gr)

   

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Επιστημονική/ Οργανωτική Επιτροπή: ΒΡΟΝΤΙΣΗ Μαρία, ΧΑΤΖΗΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Κατερίνα

Συντονιστές Συνεδριών: ΒΟΓΙΑΖΙΔΗΣ Νικολός, ΓΙΑΝΝΙΣΗ Φοίβη, ΠΑΡΑΦΟΡΟΥ Φανή

Τεχνική Υποστήριξη: ΚΥΡΙΑΖΗΣ Γιάννης, ΧΟΡΤΑΡΙΑΣ Δημήτρης

Ομάδα Υποστήριξης: ΑΓΙΟΠΕΤΡΙΤΗ Μαρία, ΙΩΑΝΝΟΥ Αρχοντή, ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Καλλιόπη, ΛΙΑΠΗ Μαρία, ΠΙΣΤΟΛΗΣ Θανάσης, ΠΡΙΦΤΗ Ζελίνα

Επιμέλεια Τεύχους: ΧΑΤΖΗΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Κατερίνα, ΒΡΟΝΤΙΣΗ Μαρία

Γραφιστική Επιμέλεια Τεύχους & Εντύπων: ΒΡΟΥΖΑ Εύη

Σχεδιασμός Εξωφύλλου & Αφίσας: ΚΟΣΜΑ Ανθή

Σχεδιασμός Ιστοσελίδας: ΜΑΚΑΝΙΚΑ Σουμέλα

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ:                                https://grtrailspelion2023.wixsite.com/network/colloquium 

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΤΕΥΧΟΥΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΩΝ:        https://issuu.com/make.uth/docs/drc2023-booklet

ΖΩΝΤΑΝΗ ΑΝΑΜΕΤΑΔΟΣΗ ΗΜΕΡΙΔΑΣ:   https://www.youtube.com/watch?v=lA-YFbDg4i8 

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ:                           https://grtrailspelion2023.wixsite.com/network